De Sprookjesmolen krijgt een mooi houten waterrad!

In de week van 3 t/m 10 mei 2014 kregen we 2 oud collega's en vrienden van Lau te logeren (Terry en Frans). Ze kwamen helpen "klussen" zoals ze zelf schreven. Nou dat hebben ze geweten hihi. Maar naast onze gemaakte klussenlijst kwamen ze zelf ook met een erg leuk idee. Ze wilden in 2 dagen een heus waterrad van hout maken.........Want wat is een oude watermolen zonder zichtbaar waterrad???  En ze wilden het gaan maken met het materiaal dat hier voor handen was zodat het low budget zou blijven.
Daar konden we natuurlijk helemaal niets meer tegenin brengen...hihi
Dus zo gezegd, zo gedaan

Een foto als idee van internet (alleen het rad) en de zelf gemaakte bouw schetsjes.

Woensdag 7 mei was de eerste dag dat er kon worden begonnen en ging Terry samen met Lau vast op zoek naar materiaal en er werd vast een begin gemaakt met het op maat zagen van de eerste 4 peddels die de basis zouden gaan vormen van het rad......

 
het gezaagde hout ging daarna meteen in de verf, zodat het langer mee zou gaan in weer en wind.

Nadat Frans ook klaar was met onze klussenlijst is hij vast begonnen met het vrijmaken van de buis waar de beek door naar de andere kant stroomt.
Hierin komt later het rad te staan.
Op 1 plek was de buis al kapot dus een mooie plek om het rad te plaatsen.

Donderdag gingen de klussen weer verder..... Frans ging eerst de buis verder vrij maken en Terry vertrok  na het ontbijt naar de ingerichte werkplaats in de grote houten schuur.

De houten planken voor het rad moesten allemaal even breed zijn dus die werden eerst netjes op 20 cm afgezaagd.
Daarna werden de planken die gisteren al gezaagd en in de olie gezet waren aan elkaar gemaakt zodat een stevig dubbel schot ontstond waar we een cirkel van 90 cm konden aftekenen en uitzagen voor in het midden. Alle extra handjes werden dankbaar geaccepteerd want ondertussen werd er al gerealiseerd dat het spannend zou worden of alles op tijd klaar zou zijn.

In de tijd dat ik aan het zagen was is Terry de basis in elkaar gaan zetten..... Even voor het beeld, het rad gaat 3 meter doorsnede worden. Het is goed zichtbaar met Terry ernaast dat dat wel erggg hoog is.

Tussendoor even werkoverleg.... hoe gaan we het nu verder doen????
Hier is uitgemeten hoelang de 3 tussen planken moeten worden zodat die uitgemeten, gezaagd en in de olie konden worden gezet

Vrijdag werd het spannend...er moest nog erg veel gebeuren en de volgende dag zouden ze naar huis gaan. Dus eigenlijk moest het af.
Frans begon de betonnen buis los te slijpen aan de bovenkant en het laatste stukje moest hij dan voorzichtig los hakken. Hij moest zien te voorkomen dat de buis kapot zou breken of scheuren.....Dit klusje ging het heel goed af!!

Lau is begonnen met hout te zoeken om de latten van te kunnen zagen.

Ondertussen werd ook in de "werkplaats" weer hard gewerkt..... Terry heeft eerst een blok gemaakt waar een buis doorheen kon als draaipunt.

Daarna konden we de tussenliggende bladen op hun plek uitmeten. Toen dat allemaal goed lag mocht de middencirkel er heel voorzichtig bovenop geschoven worden.
Door deze cirkel heen werden alle bladen met 3 superschroeven stevig vast geschroefd. Vervolgens hebben we de smalle latten opmaat gezaagd en op hun plek gelegd....het was even puzzelen wat het sterkst maar ook het mooist zou zijn. Ook deze moesten worden vastgeschroefd waardoor het hele waterrad stevigheid kreeg. Als laatste hebben we de bladen op de uiteinde afgerond zodat ze beter in de ronde waterbuis zouden passen.

Frans en Lau hebben ondertussen ijzeren platen gevonden die naast de buis geplaatst worden ......tussen het gras en de plaat komen grote bouwstenen voor de stevigheid en ze hebben een mooie gladde ondergrond voor de bokken waar het rad straks op komt te staan. De ijzeren platen steken alleen wel erg ver boven de grond uit, dus die worden netjes met het maaiveld afgeslepen (onder goede begeleiding van Frans)

Voor het omdraaien van de waterrad hebben we wel even alle mannen nodig en later bleek dat het buisje voor het smeren van het draaimechanisme toch niet zo gemakkelijk geplaatst wilde worden. Dus moest er 1 plank weer losgeschroefd worden....dat was een iets wat onhandige actie.

Eenmaal omgedraaid kon aan de andere kant de ronde cirkel erop en als laatste de latjes. Tot zover was het rad zelf klaar! Frans was ondertussen begonnen met het in elkaar lassen van de bokken/staanders waar het waterrad op zou komen te hangen.

Hier is de eerste staander klaar en kan op zijn plek gereden en getild worden.....
Cerna onze kater komt tussendoor eens kijken en snapt er helemaal niets van wat ze allemaal aan het doen zijn.

Als Lau de 2e staander in elkaar gelast heeft tillen ze deze samen op zijn plek. Nu kunnen we goed zien hoe het gaat worden en Terry kan de draai as meteen even meten voordat hij hem schoon gaat maken. De staanders worden extra aan de ijzeren zijplaten vast gelast zodat alles stevig aan elkaar zit.

Dan wordt het later en later....als het half 8 's avonds is nemen we samen een besluit; we stoppen voor vandaag en gaan lekker ergens eten.
Morgenvroeg gaan we op tijd uit bed en maken dan de laatste dingen af...... hoezo spannend??!!

Zo gezegd zo gedaan......als ik broodjes ga halen staat Frans al blokken hout te zagen en na het ontbijt gaan we vol goede moed met z'n allen aan de slag.
Lau last de laatste beugels op het waterrad en Frans maakt nog 2 klosjes om het rad straks te kunnen fixeren.

Zelfs Romano is vroeg vandaag......Terry heeft hem gisteravond 1 kroon per gevangen regenworm beloofd en dan wil je wel vroeg naar buiten hihi
Wel hebben we hem moeten uitleggen hoe je dat met een greep in het gras kunt doen, maar al snel had hij de smaak te pakken.
Als Terry later aan het zand scheppen is dan is Romano er ineens als de kippen bij..... dit is snel en gemakkelijk regenwormen verzamelen. (schurk)
Eind resultaat: 59 wormen en de kippen waren er heeeeeeeeeeeeeel blij mee. Ik heb ze nog nooit zo hard zien rennen hihi

Maar ondertussen gaat het werk voor ons gewoon door, Terry schept het laatste zand over de blokken en de staanders van het waterrad zodat alles weer netjes opgevuld is.

De gezaagde en in de olie gezette blokken van Frans worden daarna waterpas op de staanders vastgezet met lijmklemmen.
 Dan kan er een gat geboord worden waar een bout inpast om alles netjes op zijn plaats te houden....Romano kijkt geïnteresseerd toe.

Als alles voor bereid is kunnen we met z'n allen het houten waterrad uit de "werkplaats" halen en voorzichtig naar zijn plek tillen.

Eenmaal bij de beek werd er even overlegd hoe we het beste het rad op zijn plek konden krijgen.....lau en Frans gingen hem optillen en Terry zou zorgen dat hij niet door zou draaien tegen de muur. Daarna moet hij voorzichtig op de staanders worden getild.

Eenmaal op de staanders kon de buis met houten ringen worden gefixeerd. (er worden later kunstof ringen opgezet)
Als laatste moest er nog olie, via een speciaal geplaatst buisje, tussen de beide draaistangen worden gegoten.

En toen....... het moment van de waarheid. Zou hij op het water draaien????
Een extra geplaatst schot voor de buis had de beek wat verhoogt zodat we wat extra waterdruk zouden krijgen....deze werd weggetrokken, het rad draaide wel iets maar leek niet over een bepaald punt heen te willen. Er zit dus ergens een zwaartepunt die moet worden opgeheven.....hmmmm even wat testen......
Frans probeert het met een hamer en tape......het scheelt wel iets maar opgelost is het nog niet........

Helaas was daar geen tijd voor, precies op tijd hadden we het waterrad zover als hij nu op de foto staat.... het rad staat nu een 10 cm hoger dan zou moeten om de tijd te krijgen nog wat naar beneden te zakken als de grond onder de staanders inklinkt. Daarna gaan we nog een poging wagen hem op het water draaiend te krijgen.
Aankomende week even een bus verf halen voor het stalen frame en eens zien of we zelf een leuke Tsjechische watergeest ofwel een Vodnik kunnen maken.
want een watermolen kan niet zonder waterrad maar ook niet zonder een Vodnik!!!!

Lieve Terry en Frans

Ook via deze weg willen jullie nog eens bedanken voor jullie inzet en jullie super idee onze Sprookjesmolen een zichtbaar waterrad te geven.
We zijn er SUPER BLIJ mee!!!

Onze Camping heet Pohadkovy Mlyn (of wel de Sprookjesmolen) ....Pohadky zijn in het Tsjechisch volksverhalen, sagen of sprookjes.
We willen in de loop van de jaren rondom onze molen de gasten deze Pohadky laten zien en lezen.
Daarom bij ons nieuwe waterrad de bijbehorende Tsjechische Vodnik.

Hieronder de uitleg volgens wikipedia.............

Vodník (Watergeest)  ook wel bekend als Wasserman of Hastrman
De vodník is een personage uit de Slavische mythologie.

Wanneer een persoon van het mannelijk geslacht, jongen of man, verdronk in een meer of vijver, veranderde zijn ziel in een 'vodník' of watergeest. Een 'vodník' was groen van kleur, opgeblazen als een kikker, maar vooral eng en onvriendelijk: omdat hij niet in staat was zijn verdrinkingsdood te verwerken, nam hij het op tegen de rest van de mensheid. Als je in zijn water zwom sleurde hij je mee de diepte in zodat je hem tot in de eeuwigheid gezelschap moest houden.

Toch kon je een 'vodník' te vriend houden door je hoofddeksel af te nemen wanneer je aan zijn water voorbij kwam. Je moest hem ook groeten met respect en met een vriendelijke, opgewekte stem. Als je géén hoofddeksel droeg, maar in elk geval wanneer je in zijn water ging vissen, kon je hem maar best een vis aanbieden, want anders scheurde hij je visnet aan flarden, of erger, bracht hij je boot tot zinken.
 

verder vond ik op het internet het volgende:

Wie is de Vodník | Wasserman | Hastrman | Watergeest ???  een van de meest bekende personages van de Europese sprookjes en legenden

Hoe ziet hij eruit?????  een lelijke groene man met brede lippen, lang groen haar en uitpuilende ogen, gekleed in een groene jas

Welke persoonlijkheid heeft hij???: Erg kwaadaardig, maar op vele plaatsen veranderde hij langzaam in ondeugend, soms maakte hij zelfs een deal met de molenaar om samen te werken.

Wie zijn zijn slachtoffers???? Hij is voorstander van onervaren zwemmers maar hij zet ook graag vallen - hetzij in de vorm van mooie linten en kant-spiegels, die hij ophangt op gevaarlijke plaatsen in de buurt van het water of hij plaatst een gouden vis in het ondiepe water, wachtend op dwaze vissers.

Waar komt hij vandaan????? Europa, maar is vooral populair in de Tsjechische Republiek en Duitsland

Waar kom je hem tegen???? Bij bijna alle zoetwater oppervlakken kan hij worden gevonden zittend op een wilg of naast een waterrad van een molen en van tijd tot tijd bezoekt hij ook een lokale pub

 Wat doet hij verder nog meer???? Hij rookt graag een pijp, laat zichzelf verandert in een dier aan mensen zien, hij vernield visser netten, stot het molenrad, speelt viool, rijdt paard op een meerval.

 Wat is zijn doel in het leven??? zielen van verdronken mensen bewaren in afgesloten mokken op de bodem van de vijver

 
Dit werk is auteursrechtelijk beschermd
Gebruik of verspreiding zonder onze persoonlijke toestemming is verboden